İzmirli uzun “yol” bisikletçisi arkadaşım Mustafa Kara, genelde 100 km ve üzeri sürüşler gerçekleştiren biri. Daha 9 gün önce tam 300 km’lik bir bisiklet turu yaptı. “Tur” deyince aslında yanlış anlaşılabilir, 300 km’yi bir gün içinde, hatta ufak tefek molaları çıkarınca 11 saat 12 dakikada tamamladı. Tüm sürüş boyunca yalnızdı, başka bir bisikletçi arkadaş veya motorlu bir araç ona refakat etmiyordu. Yani rüzgarından faydalanacağı kimse olmadığı gibi tüm yiyecek ve tamir malzemelerini yanında taşımaktaydı.
Geçen gün son yol macerasını paylaştı. Onu tanıyanların alışık olmadığı kadar kısa olan bu bisiklet sürüşünde dış lastiğinin zarar gördüğünü, fakat tamir edip yola devam ettiğinden bahsetti.
Her ciddi bisikletçi, yolculuk sırasında patlak lastik tamir etmeyi bilir. Fakat dış lastik hasarı çok ender karşılaşılan, başa gelindiğinde ise antremanın/yolculuğun sonu anlamına gelen bir durumdur çoğumuz için. Anlaşılan Mustafa için öyle değilmiş. Bunun üzerine kendisine sormadan edemedim: “Mustafa dış lastikler ort. kaç km. gidiyor yarılmadıkça? Dış lastik tamiri hakkında tecrübelerini paylaşırsan seviniriz, iç lastik yamasıyla mı yaptın?”
Ne zamandır merak ederim, nedense nette de hiç araştırmadığım konular. Yeterince “ciddi” bisikletçi olmadığımdan herhalde 🙂 Topu topu 16 km.’lik bir antreman ve ardından gelen bu sorular, birçok bisikletçinin faydalanabileceği çok iyi bir bilgi kaynağı olduğuna inandığım bu yazıya dönüştü:
“Daha önce hiç ömrünü tamamlayabildiğim bir lastik kullanamadım ama normalde en az 4000 km gitmesi lazım (gerçi lastiğe göre değişir, Michelin PRO3 Service Course acayip güzel ama 3000 km civarı ömür biçiyorlar, denedim ama acayip cam kırığı topluyor ve 1000 km dayanmadı). Reklam gibi olacak ama en sağlam kullandığım lastiklerim GP4000 ler (en az lastik patlağı ve 0 balon). Özgür’ün (Nevres) tavsiyesiyle GP 4000 4Season (yorumlar da çok iyi), onu deneyeceğim.
Dış lastiği iç lastik yaması ile yaptım, ama değişik yöntemler de var.
Eğer dış lastikte 1-2 cm civarında yarık var ise 2 geçici tamir yöntemi biliyorum. İlki iç lastik yaması ile üst üste yama yapmak, ama önce dış lastiğin dışını yamayıp, sonra içini bolca iç lastik yaması yapın, klasik uhulu yamalar ile değil, kendinden yapışmalı yama olursa oluyor. Uhulanan yamalar dış lastiği dıştan tutmuyor, içten tutuyor ama çok uğraştırıyor 😦 Ama mesafe uzun ise, yama ince olduğundan yüksek lastik basıncından iç lastik balon yapabilir ve patlayabilir (Kolay ama kısa mesafe için uygun, sürüşte hiç bir sorun olmuyor, 20-30 km civarında gider herhalde).
Etrafta sigara paketi, kağıt meyve suyu kutusu var ise, genişçe bir parça kesip, 2-3 kat yapıp dış lastiğin içinden yarığın üstüne dikkatlice koyarsanız ve iç lastiği şişirirseniz sorunsuz gidersiniz. Lastik şişince kağıt basınçtan sabit kalıyor uzun bir süre, ama kayıyor zaman geçtikte. O yüzden arada bir kontrol etmekte fayda var.
Dış lastik yandan balon yapıp iç lastik dışarı fırlayıp patlar ise bu yöntem çok iyi oluyor. Bir keresinde böyle bir dış lastikle 100 km kadar yol yaptım 😀 Ama kağıt delikten 60. km civarında fırladı ve iç lastik yüksek sesle patladı, lastik değiştirip, aynı şeyi yenilemek zorunda kaldım.
Pet şişe de olur ama kestikten sonra çapakları alın ve keskin kenarların dış lastiğe geldiğinden emin olun. En sağlamı bu ama en zor olanıda bu 😦
Eğer daha büyük yarık var ise ve mecburen gitmek zorunda iseniz, şu şekilde tamir edebilirsiniz dış lastiği, bir pet şişeden yarık boyundan daha büyük bir parça kesin, ve patlayan iç lastikten parçalar keserek bu parçanın etrafını sarın. Yeni iç lastiği yerleştirirken yarığı dengeli bir şekilde kapatacak ve destek olacak şekilde yerleştirin ve iç lastiği biraz şişirin sabitlenecektir.Lastiği kapatın ve normal basınca çıkartın. Eğer sorunsuz oldu ise bu yöntemle en az 100-200 km gidersiniz. Lastik her turda sanki bir taştan geçmiş hissi verir ama gidersiniz.
En son ve kesin çözüm garip gelecek ama ottur :D. Lastiğe yeni iç lastik takmadan, etraftan yarıktan daha büyük dal parçaları ve bolca ot toplayın. Yarığın üzerine dal parçalarını yerleştirin ve bolca ot tıkıştırıp o kısmı kapatın. Sonra lastiğin her tarafına bolca ot tıkıştırın ve kapatın. Kapatması zordur ama dolma lastikle hiç sorunsuz devam edersiniz. Tek sorun hızlı gidemezsiniz ama sağ salim gideceğiniz yere vardırır sizi. Bunu yapıyorsanız yeni dış lastik takmadan önce jantın bantlarını kontrol etmeyi unutmayın.
-Özgür Nevres’den ek bilgi geldi: “Sigara kağıdı, pet şişe vb. bulamazsanız (ki ülkemizde bulmak çok kolay aslında ama diyelim bulamadınız, şehir dışındasınız) bir 5 tl feda edip yarığı onunla kapatabilirsiniz. Para kağıdı çok dayanıklı oluyor, denenmiş bir yöntemdir. Ben de denedim bir kere, bir arkadaşım da denedi, eve kadar 80-100 km bile olsa götürüyor.”-
(Mustafa Kara, tarihi Bugatti Le Mans yarış pistinde 25-26 Ağustos 2012 tarihlerinde düzenlenecek 24 saat bisiklet yarışına katılmak için hazırlıklarına devam etmektedir. “Le Mans’da 24 saat bisiklet nasıl olur?!” derseniz birkaç fotoğrafla hayal etmenize yardımcı olayım.)
bendorfin 